Wystawa stała: Niemcy w Polsce − historia i teraźniejszość
Najważniejszym zadaniem Centrum było opracowanie i stworzenie dwujęzycznej stałej ekspozycji „Niemcy w Polsce – historia i teraźniejszość”, która ukazuje dzieje oraz aktualną sytuację społeczności niemieckiej na terenie Polski. Nowoczesna koncepcja umożliwia odwiedzającym podróż w czasie przez historię i współczesność Niemców w Polsce. Wystawa podejmuje próbę prezentacji dziejów społeczności niemieckiej na terytorium dzisiejszej Polski, z uwzględnieniem zmian jej granic w różnych okresach historycznych. Ekspozycja ukazuje proces dziejów pełen zmiennych zjawisk, historię nieoczywistą, którą dla uproszczenia nazywamy ,,historią Niemców w Polsce”.
Tematyka
Wystawa składa się z sześciu bloków historycznych:
- Od średniowiecza do 1918 roku
- W okresie międzywojennym
- II wojna światowa
- Pod znakiem końca wojny
- Od 1945 do lat przełomu
- Niemcy w Polsce dziś.
Prezentowane zbiory, archiwalia, dokumenty
Na potrzeby wystawy swoje zbiory i archiwalia udostępnili: Agencja Wyborcza.pl, Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, Biblioteka Narodowa, Biblioteka Śląska, Biblioteka Uniwersytetu Gdańskiego, Bildarchiv Ostpreußen, Bundesarchiv, Centrum Badan Mniejszości Niemieckiej, Haus Schlesien, Muzeum w Gliwicach, Muzeum Hutnictwa w Chorzowie, Museum Friedland, Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, Muzeum II Wojny Światowej, Narodowe Archiwum Cyfrowe, Oberschlesisches Landesmuseum, Ostpreußisches Landesmuseums, Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”, Polska Agencja Prasowa.
W odpowiedzi na apel o przekazywanie wszelkich dokumentów, świadectw historii, obiektów i pamiątek dokumentujących sytuację ludności niemieckiej w Polsce, w celu wykorzystania ich przy tworzeniu wystawy stałej nowo powstającego Centrum Dokumentacyjno-Wystawienniczego Niemców w Polsce niezwykle cenne artefakty przekazali: Helga Baron, Klaudia Gajos, Bernhard Grund, Norbert Kozioł, Józef Ledwoch, dr Michał Matheja, Krystian Polański, Maria Prandzioch, Roland Skubała, Richard Urban, Horst Zwiorek. Swoimi przeżyciami jako świadkowie historii podzielili się na wystawie: Karlheinz Bialas, Bernhard Grund, Joachim Karwoczik, ks. Hubert Lupa, Richard Urban, Horst Zwiorek.
Projekt, aranżacja, wykonanie
Za projekt aranżacyjny i wykonanie wystawy stałej odpowiedzialna była firma Vidifilm z Alicją Schatton-Lubos na czele. Przygotowania dwujęzycznych treści wystawy podjął się polsko-niemiecki zespół historyków i badaczy: Katarzyna Gierszewska-Widota, Magdalena Lapshin, dr Joanna Lusek, dr Michał Matheja, dr Gerhard Schiller, Dawid Smolorz, Marta Szagżdowicz, dr Rudolf Urban, Weronika Wiese. Prof. UO dr hab. Adriana Dawid pełniła rolę głównej konsultantki merytorycznej, zaś dr Andrzej Hoja, dr Markus Krzoska i dr Arkadiusz Kuzio-Podrucki, konsultantów pomocniczych. Wieloetapowe prace nad treściami wystawy wspierali jako recenzenci prof. dr hab. Grzegorz Janusz, prof. dr hab. Ryszard Kaczmarek oraz prof. dr hab. Cezary Obracht-Prondzyński.
Realizacja wystawy stałej została sfinansowana przez federalne Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Ojczyzny (Bundesministerium des Innern und für Heimat) oraz Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Całym projektem kierowała Weronika Wiese.
