24 kwietnia 2024 r., we współpracy z Centrum Badań Mniejszości Niemieckiej (CBMN), odbyło się w naszej siedzibie spotkanie wokół najnowszej publikacji wydanej nakładem CBMN. Podczas dyskusji panelowej autorzy tomu przedstawili spojrzenie na rolę mniejszości niemieckiej jako generatora zmian społecznych przełomu lat 80. w 90.

Autorami monografii „Rola mniejszości niemieckiej w procesie tranzycji i transformacji społeczno-ustrojowej w Polsce” jest zespół naukowców z Uniwersytetu Opolskiego: dr hab. Krzysztof Zuba, dr Katarzyna Kownacka, dr Marek Mazurkiewicz i dr Michał Niebylski. Spotkanie prowadził dr Michał Matheja, prezes zarządu Centrum Badań Mniejszości Niemieckiej.

Punktem wyjścia dyskusji były czasy powojenne w Polsce, gdy obecność mniejszości niemieckiej przez lata tabuizowano. Jednak procesy, które miały spowodować, że Polska będzie krajem jednonarodowym, okazały się nieskuteczne.

W połowie lat 80. w Polsce miało miejsce kilkanaście nieudanych prób legalizacji organizacji mniejszości niemieckiej. Przełomowym wydarzeniem była Msza Pojednania w Krzyżowej, podczas której społeczność ta w symboliczny sposób zamanifestowała swoją obecność. Dalszym krokiem były postanowienia Okrągłego Stołu, umożliwiające zatwierdzenie jej formalnych struktur. Mniejszość niemiecka przecierała ślady samoorganizowania się i zaczęła wychodzić z cienia; kolejnym etapem na drodze jej samostanowienia był aktywny udział w wyborach. Nastąpiła wówczas istna eksplozja aktywności wyborców; tysiące ludzi przyznało, że istnieją i że chcą funkcjonować jako uznana grupa, czego efektem był wybór aż siedmiu posłów i jednego senatora z ramienia mniejszości niemieckiej. Widoczna w tamtych czasach potrzeba działania rezonowała na kolejne dziesięciolecia; przyniosła konsekwencje nie tylko w wymiarze politycznym, ale i w dziedzinie gospodarki czy kultury.

Omawiana podczas spotkania publikacja jest kolejnym tomem z serii „Studia i Monografie”, wydawanej nakładem Centrum Badań Mniejszości Niemieckiej. Osoby chętne, by otrzymać bezpłatny egzemplarz książki, proszone są o kontakt z biurem Centrum: www.fzentrum.pl.

Dziękujemy wszystkim zainteresowanym za obecność i zapraszamy na kolejne spotkanie autorskie, które przygotowujemy we współpracy z CBMN: w środę, 15 maja 2024 r. naszym gościem będzie dr Monika Czok. Szczegóły niebawem na naszej stronie.